Hoewel hij op hommels lijkt, is de gewone wolzwever (Bombylius major) een vlieg. Maar in tegenstelling tot veel andere soorten van deze suborde heeft hij slechts 2 vleugels. Zijn slurf, die tot 8 millimeter lang kan zijn, is altijd uitgerold.
De volwassen wolzwevers vliegen van april tot juni.
Europa, en als invasieve soort ook in sommige Noord-Amerikaanse gebieden (bron).
Habitats
Weilanden, dammen, parken en tuinen. De gewone regenworm leeft in de bodem en graaft diepe tunnels.
Grootte en gewicht
Volwassen regenwormen kunnen meer dan 30 centimeter lang worden.
Levensverwachting
Tot 8 jaar
Voeding
Verdorde en stervende plantendelen.
Regenwormen in de tuin
De gewone regenworm en aanverwante wormen beluchten en bemesten de grond. Hun uitwerpselen bevatten stikstof, dat voor veel planten van levensbelang is. Om hen in staat te stellen de bodem voor ons te verbeteren, hebben ze voedsel nodig. Daarom mag de tuin niet klinisch schoon worden gehouden.
Het is goed als de tuin dicht bij de natuur wordt aangelegd. Zonder kunstmest, pesticiden en fungiciden. Gebruik in plaats daarvan wilde vaste planten en niet spitten. Dode plantendelen zoals bladeren mogen in de bedden blijven liggen.
De bedden in mijn volkstuin in de herfst. Vogelmuur, dovenetel en andere inheemse planten mogen hier woekeren. Ik verwijder ze alleen op de plaatsen waar ik groenten plant. Ondanks de extreem zanderige grond, hebben enkele regenwormen zich kunnen vestigen.
Hoe belangrijk bijen zijn voor de productie van menselijk voedsel, deze kennis is midden in de samenleving gekomen. De vlijtige insecten worden beschermd tot het stuifmeel van hun pootjes valt.
Niet echt. Veel maatregelen, zoals bijvriendelijke planten voor de tuin of het balkon, komen alleen de honingbijen ten goede. Maar ze worden niet met uitsterven bedreigd omdat ze als landbouwdieren worden gehouden en gefokt.
Een wesp rustend in de bloeiwijze van wede.
Wespen en kevers zijn ook bestuivende insecten.
Ik zie deze maatregelen als een juist en belangrijk begin. Maar we mogen niet vergeten dat er nog veel meer insecten zijn die voedsel en een habitat nodig hebben. Wat ze niet meer vinden in onze vaak lege en designgerichte tuinen.
We verspillen water en minerale meststoffen aan flox*, groene gazons en andere sierplanten die buiten hun geboortestreek ecologisch waardeloos zijn. Insecten die hier leven kunnen zich niet met deze planten voeden. Toch verwachten we dat de kleine kruipers in het voorjaar onze fruitbomen en groenteplanten bestuiven.
Een wilde bij bestuift de bloem van een cichorei.
In deze dode tuinen vinden bijen, hommels, kevers, vliegen en vlinders alleen in het voorjaar voedsel, als ze al voedsel vinden. Hun levensduur duurt echter langer dan van april tot juni. Ook hun larven moeten eten en zich verstoppen of overwinteren.
Als u zoete kersen en knapperige appels wilt oogsten, moet u deze insecten een habitat en voedsel bieden. Het hele jaar door.
Dit is waar het vervelende onkruid om de hoek komt kijken. Het zijn de voedselplanten van deze dieren, waarvan sommige zich specialiseren in slechts één soort plant en niet kunnen overleven zonder.
Wilde vaste planten zijn aangepast aan ons klimaat en vragen weinig verzorging. Bovendien bloeien sommige ervan in de winter, wat goed is voor wilde bijen, die al vliegen bij lage temperaturen van 2 tot 5 °C.
De zwavelgele bloemenkever (Cteniopus flavus) voedt zich met stuifmeel, hij komt voor op schermbloemigen, hier op een wilde peen.
Moed voor een gedeeltelijk onkruidvriendelijke tuin.
Veel tuiniers vinden het moeilijk om een beetje rommeligheid in de tuin te accepteren. Dat wil zeggen, dat planten hun eigen plek kiezen of zich daar vanzelf vestigen. Zij beschouwen hun tuinen als vitrines waar alles zijn plaats moet hebben.
Ik heb een tip voor hen: laat slechts een paar vierkante meter verwilderen; zelfs kleine onkruidhoekjes worden gemakkelijk geaccepteerd door insecten en andere dieren.
Overigens biedt onkruidvriendelijk tuinieren niet alleen voordelen voor de dierlijke bewoners van de tuin. In plaats van wieden en verticuteren kun je er je tijd comfortabel doorbrengen met lekker eten of een glas wijn.
Melanopsis magnifica is een tweehuizige zoetwaterslak uit de familie Melanopsidae. Hij voedt zich met algen, komt oorspronkelijk uit Marokko, en zijn schelp kan tot drie centimeter lang worden.
De schelp van Melanopsis magnifica kan tot drie centimeter lang worden.
Melanopsis magnifica heeft geen Nederlandse volksnaam. De soorten van de familie Melanopsidae worden in het Duits “Schwarzdeckelschnecken” genoemd, wat in het Nederlands “zwartdekselslakken” betekent.
Ik houd Melanopsis magnifica in een 40 liter aquarium samen met Orange Rili garnalen (Neocaridina davidi).
De hottentottenvilla kan iets minder dan twee centimeter lang worden en vliegt van mei tot september. Hun larven leven parasitair en zouden rupsen van leden van de familie Noctuidae (uilen) als gastheer gebruiken.
Zoologische naam
Villa hottentotta
Familie
Wolzwevers (Bombyliidae)
Oorsprong/distributie
Azië, Europa, Noord-Afrika
Habitats
Weiden, heesterborders, dammen, tuinen
Grootte
Volwassen vliegen zijn tussen de 10 en 19 millimeter lang.
Levensverwachting
De vliegen zijn te zien van mei tot september.
Voeding
De larven leven parasitair, de imagines (volwassen vliegen) voeden zich met nectar en stuifmeel.
Het Europees konijn (Oryctolagus cuniculus) is niet alleen de wilde vorm van het tamme konijn, het wordt ook vaak aangetroffen in stedelijke gebieden. Bijvoorbeeld in parken en tuinen. Omdat hij diepe holen met lange tunnels graaft, is hij niet overal geliefd. Bovendien kan hij zich massaal voortplanten, vooral als hij gevoed wordt.
Maar de natuur heeft grenzen gesteld aan deze massale voortplanting. In de vorm van myxomatose.
Konijn met myxomatose.
Nadat het in 2020 en 2021 bijna onmogelijk was om in mijn buurt niet over een konijn te struikelen, was in 2022 minder dan de helft* van de dieren levend te zien. Maar in plaats daarvan waren er veel dode exemplaren en enkele zichtbaar zieke exemplaren.
Ziek konijn tussen grote brandnetel (Urtica dioica, links) en kalkraket (Calepina irregularis, rechts).
Zolang je geen belangstelling voor ze toont, zijn wilde stadskonijnen niet schuw en worden ze niet gestoord door voorbijlopende mensen. Dit gedrag verandert wanneer zij zich geobserveerd voelen.
Trouwens, konijnen zijn geen familie van knaagdieren. De beste tijd om ze te observeren is in de vroege ochtenduren. In de zomer tussen 4.00 en 6.00 uur.
Als zijn ogen zo gezwollen zijn, zijn de overlevingskansen voor het zieke konijn gering. Het hier getoonde dier was apathisch.
* De daling die ik heb waargenomen kan andere oorzaken hebben, zoals controlemaatregelen.
Subulina octona wordt in Duitsland Braziliaanse trompetslak genoemd en staat hier bekend als terrariumslak. In het Engels staat het bekend als Miniature Awlsnail of Thumbnail Awlsnail. Het lijkt geen Nederlandse naam te hebben.
Zijn schelp bereikt een maximale lengte van twee centimeter, en hij kan tot 4 jaar oud worden. Hij behoort tot de Achatinidae-familie, maar wordt niet zo groot als zijn Afrikaanse verwanten, bijvoorbeeld de tijgerslak (Achatina achatina).
Subulina octona is inheems in tropisch Amerika en kan als geïntroduceerde soort in andere gebieden worden aangetroffen. Verspreiding zou hebben plaatsgevonden via sierplanten. Zo bereikte zij Europa en kon daar in kassen overleven (bron).
Subulina octona in het terrarium
Door zijn kleine formaat is Subulina octona ook geschikt voor kleine terraria. Hij is dagactief en voelt zich best op zijn gemak bij temperaturen tussen 22 en 30 °C. Hij kan echter goed tegen een gematigde winterslaap bij 17 tot 20 °C. Maar dan wordt hij niet zo vaak gezien als tijdens de warme zomerweken.
Geschikt substraat is bosgrond of terrariumsubstraat, dat ook voor isopoden kan worden gebruikt.
De bodem moet licht vochtig zijn, maar het kan geen kwaad als hij af en toe korte tijd uitdroogt.
Subulina octona kan worden gevoerd met geblancheerde bladgroenten, maar hij eet ook graag visvoervlokken of de resten van eetbare paddestoelen.
De rups van de zuringuil (Acronicta rumicis) is door zijn oranje en witte vlekken en zijn lange uitstekende haren moeilijk te missen. Dit komt ook omdat hij, in tegenstelling tot de volwassen mot, dagactief is.
Qua kleur is de rups variabel. De grondkleur kan oranje, donkerbruin tot zwart zijn. Een mooie verzameling foto’s is hier te vinden.
Hoewel hij zich zou voeden met vele plantensoorten, waarvan sommige ook in mijn tuin groeien, ben ik deze rups tot nu toe alleen tegengekomen op een fietspad en een muur.
Zoologische naam
Acronicta rumicis
Familie
Nachtuiltjes (Noctuidae)
Oorsprong/distributie
Azië, Europa, Noordwest-Afrika
Habitats
Wouden, struikgewas, dammen, tuinen, parken
Grootte
Volwassen rupsen zijn tussen de 35 en 38 millimeter lang.
Levensverwachting
De rupsen zijn te zien van mei tot oktober, daarna verpoppen ze om te overwinteren.
Voeding
De zuringuil rupsen eten graag dok en de nauw verwante rabarber. Ze komen echter ook voor op veel andere plantensoorten. Ze schijnen zelfs giftige wolfsmelkplanten niet te minachten.
Waar de heggenrank (Bryonia dioica) groeit, komt ook het heggenranklieveheersbeestje (Henosepilachna argus) voor. Hij leeft op de giftige klimplanten en voedt zich met hun bladeren. Hij zou ook andere cucurbitaceae koloniseren. Ik heb het echter nog nooit gezien op courgette- of komkommerplanten in de tuin.
Het heggenranklieveheersbeestje heeft het graag warm, zijn verspreidingsgebied ligt in Midden- en Zuid-Europa en reikt tot in Noord-Afrika en gematigd Azië. Hier in de regio, waar het klimaat mild is, is hij vrij algemeen, met meerdere kevers die op bijna elke heggenrank leven.
Hij is gemakkelijk te onderscheiden van andere Europese lieveheersbeestjes door zijn oranje kopschild.
Henosepilachna argus wordt tussen de 6 en 8 millimeter lang.
De dekvleugels van het heggenranklieveheersbeestje.
De vuurwants (Pyrrhocoris apterus) kondigt de komst van de lente aan. Het klinkt afgezaagd, maar het is waar. Hij laat zich zien met de eerste verwarmende zonnestralen en is al in januari te zien.
Zonnebadende vuurwantsen in februari.
Pyrrhocoris apterus is waarschijnlijk een van de meest voorkomende Midden-Europese wantsen. Hij bewoont tuinen, parken, begraafplaatsen, dijken, dammen en kan ook in bermen worden gezien.
Zijn voorkeur gaat uit naar planten uit de familie van de zwammen, de vuurwants voedt zich met het sap van planten, zuigend aan hun scheuten. Daarom is het niet echt populair bij sommige tuiniers. Volgens mijn waarnemingen veroorzaakt hij echter geen noemenswaardige schade aan hibiscus, malve en collega’s.
Een vuurwants geniet van de milde februarizon op de bladeren van de fijne kervel (Anthriscus caucalis).
